افسانه های زیادی در مورد صورت های فلکی وجود دارد که اغلب این افسانه ها با اسطوره ها و قهرمانان هر تمدن باستانی رابطه دارد ‚ ولی ظاهرا” یونانیان در امر افسانه سازی از دیگر ملل کهن پیشی گرفته و اسناد بیشتری از افسانه های یونانی در دسترس است ولیکن با این حال اسناد و مدارک قابل توجهی نیز از دیگر تمدن های عصر باستان همچون : ایران ‚ مصر ‚ بابل و … نیز وجود دارد که نشان دهنده آشنایی این تمدن های باستانی با صورفلکی است .
در این نوشتار سعی خواهد شد تا افسانه های مربوط به دو صورت فلکی زمستانی یعنی صور فلکی شکارچی (جبار) و گاو نر(ثور) را بیان کنیم .
درباره صورت فلکی شکارچی افسانه های فراوانی وجود دارد که اغلب آنها با الهه آرتمیس (آرتمیز) که در یونان باستان به الهه شکار معروف بوده مرتبط است .
دریکی از افسانه ها چنین آمده است که روزی الهه آرتمیس غافل از اطراف خود در رودخانه ای مشغول شنا بود که جبار یا (orion) متوجه الهه شده و او را غافلگیر کرده و باعث رنجش خاطر الهه آرتمیس می شود . در این حال الهه جبار را طلسم کرده و او را به شکل گوزنی در می آورد به گونه ای که سگهای او صاحب خود را نشناخته و او را از هم دریده و از پای در می آورند(سگهای جبار در آسمان شب با صور فلکی سگ بزرگ وکوچک در ارتباط هستند) .

در افسانه ای دیگر چنین بیان شده است که شکارچی (جبار) روزی مغرورانه مدعی شد که هیچ جانوری چه کوچک و چه بزرگ یارای مقابله با او را ندارد و نمی تواند به او آسیبی وارد کند. در این حال به فرمان الهه آرتمیس زمین لرزشی شدید کرده و نقطه ای از آن شکاف خورده و کژدمی (عقربی) هولناک از آن بیرون آمده و شکارچی را نیش زده و او را از پای درآورد. از آن زمان جبار به شکل صورت فلکی به آسمان عروج کرده و پیوسته از عقرب دوری می جوید و سعی در فرار از او دارد به گونه ای که هرگاه صورت فلکی کژدم در افق شرقی در حال طلوع است صورت فلکی شکارچی در افق غربی در حال غروب و ترک صحنه آسمان از وحشت کژدم است .
صورت فلکی گاو نر (ثور) از صورفلکی بارز و زیبای زمستانی است که ستاره درخشان دبران همچون جواهری بر چشم گاو نشسته و گاوی خشمگین را در اذهان تداعی می کند. این صورت فلکی در نزدیکی جبار و در قسمت شمال غربی آن قرار دارد. در این صورت فلکی همچنین یکی از زیباترین و بارزترین خوشه های باز آسمان شب قرار دارد که می توان حتی با چشم غیر مسلح حدود 7 ستاره آن را مشاهده کرد(در نوشتاری جداگانه به طور کامل به خوشه پروین و افسانه مربوط به آن خواهیم پرداخت).

در اساطیر وافسانه های ‚ تمدن های گوناگون توجه خاصی به این صورت فلکی می شده چنانکه بابلیان که کشورشان در زمان کورش بزرگ تحت سیطره امپراطوری جهانی ایران درآمد صورت فلکی گاو (ثور) را تداعی کننده گاو نری می دانستند که به فرمان الهه ایشتار (الهه عشق و محبت بابلی) به آسمان ها عروج کرد تا گیلگمش پهلوان افسانه ای را به شوند (خاطر) بی توجهی نسبت به الهه ایشتار از پای در آورد . در افسانه های یونانی این صورت فلکی خاطره زئوس ‚ قدرتمندترین خدای یونانیان را تداعی میکرد . زئوس خدای یونانیان شیفته دختری شد به نام اروپا که دختر پادشاه بود . او شکل و شمایل خود را به صورت گاو نری درآورد و دختر پادشاه را ربود و بر پشت خود سوار کرده و به یکی از جزایر یونانی نشین به نام جزیره کرت منتقل کرد . بعد از آن اروپا به همسری زئوس درآمده و از او صاحب فرزندی به نام مینوس (مینوز) شد . همچنین مصریان باستان در صورت فلکی گاو نر (ثور) گاو مقدس خود آپیس (holly apis) را می دیدند و این صورت فلکی برای آنها مهم و مقدس قلمداد می شد .

 

نوشته شده در سه شنبه 4 بهمن 1390برچسب:,ساعت توسط احسان|